‘Als je maar heel veel slimme mensen bij elkaar zet, dan gaan de resultaten vanzelf door het dak,’ dachten we lange tijd. Maar onderzoek laat zien dat dat helemaal niet zo werkt: intelligentieniveau zegt niks over succesvolle teams. Maar wat dan wel? Dat zien we terug in het model van Patrick Lencioni: de Piramide van Lencioni. Ik duik dieper in deze ijzersterke methode en geef uitleg hoe je ‘m zelf inzet voor meer teamsucces.
Inhoud van dit artikel
Wie is Patrick Lencioni?
Patrick Lencioni is een Amerikaanse spreker, consultant, auteur en adviseur op het gebied van team- en organisatieontwikkeling. Een hele mond vol, maar waar het eigenlijk op neer komt: Lencioni is expert op het gebied van teamontwikkeling. In 2002 schreef hij het boek De vijf frustraties van teamwork, waarin hij de wereld voor het eerst kennis liet maken met zijn piramidemodel. Daarnaast schreef hij nog véél meer over teamontwikkeling. Daar vertel ik je hier meer over!
Boekentip!
Wat is de Piramide van Lencioni? Een uitleg.
De Piramide van Lencioni is een model voor goede teamontwikkeling. De piramide heeft 5 lagen die laten zien welke factoren nodig zijn voor goede samenwerking in een team. Van onder naar boven zijn deze lagen: onderling vertrouwen, het aangaan van conflicten, sterke mate van betrokkenheid, het nemen van verantwoordelijkheid en de focus op resultaat.
Dit model laat tegelijkertijd ook zien wat de grootste bedreigingen zijn voor succesvol teamwork, dit noemt hij de ‘frustraties’. Dit zijn in diezelfde volgorde: de afwezigheid van vertrouwen, de angst voor confrontatie, het gebrek aan betrokkenheid, het mijden van verantwoordelijkheid en te weinig aandacht voor resultaten.
De 5 levels van de Piramide van Lencioni
De Piramide van Lencioni laat zien wat succesvolle teams onderscheidt van minder succesvolle teams. Natuurlijk is het geen kwestie van afvinken. De vijf lagen zijn met elkaar verbonden, dus je moet aan álle factoren werken. En als ik je dan een tip mag geven: begin bij de onderste laag. De basis van de piramide is namelijk het belangrijkst – het effect ervan werkt door naar boven, naar de volgende laag. Ik geef per laag van de Piramide van Lencioni uitleg.
Laag 1: vertrouwen
Aan de basis van de piramide staat vertrouwen. Het betekent dat teamgenoten ervan uit kunnen gaan dat de intenties van collega’s goed zijn, dat ze zich op hun gemak voelen en dat ze zich kwetsbaar op kunnen stellen. Oftewel: in een goed team moet je om hulp kunnen vragen, open kunnen zijn over je minder sterke punten en fouten durven toegeven.
Lees hier meer over de laag Vertrouwen.
Laag 2: conflicten
In sterke teams durven mensen onderling conflicten aan te gaan. En dan hebben we het niet over felle ruzies, maar over respectvolle conflicten. Bijvoorbeeld over nieuwe ideeën: daar kun je het onderling over oneens zijn. Dat is niet erg, deze conflicten hebben in principe namelijk één doel: samen tot de beste resultaten komen. Als je zulke conflicten inslikt, kan dat zorgen voor frustraties en, zo zegt Lencioni, achterbakse en persoonlijke aanvallen. En dat is funest voor succesvolle teams.
Lees hier meer over de laag Conflicten.
Laag 3: betrokkenheid
Goed functionerende teams hebben onderling duidelijkheid en steun. Dat betekent dat collega’s dezelfde prioriteiten hebben, samen van fouten kunnen leren en samen actie ondernemen zonder daarover te twijfelen. Teamleden begrijpen dat ze niet altijd gelijk kunnen krijgen: je moet het als team eens worden, dat is het belangrijkste.
Lees hier meer over de laag Betrokkenheid.
Laag 4: verantwoordelijkheid
In een succesvol team durven collega’s elkaar aan te spreken op gedrag of prestaties. Dat kan ongemakkelijk of vervelend zijn, maar is nodig om tot het beste resultaat te komen. In goede teams kan dat: er is genoeg respect en de relaties zijn (mede dankzij de onderste lagen van de piramide!) sterk genoeg om elkaar ter verantwoording te roepen.
Lees hier meer over de laag Verantwoordelijkheid.
Laag 5: resultaten
Sterke teams hebben ‘alle neuzen dezelfde kant op’. Collega’s zijn gefocust op dezelfde doelen. Dat kunnen keiharde cijfers zijn (een X-bedrag winst of een Y-aantal nieuwe klanten) maar ook op prestaties van het team zelf, zoals de samenwerking. En die resultaten worden ook gevierd. Status is niet het belangrijkst voor succesvolle teams: niet naar de buitenwereld, maar ook niet individueel.
Lees hier meer over de laag Resultaten.
Hoe gebruik je Lencioni’s methode?
Maar hoe ‘lees’ je dit model nu precies? Als teams niet goed samenwerken, zie je dit vaak terug in één of meerdere van deze levels. Ze vermijden conflicten bijvoorbeeld, of sommige teamleden voelen zich verheven boven de rest. Met Lencioni’s piramidemodel ben je dus in staat om de ontwikkeling van teams te onderzoeken en heel gericht te boosten.
Om de resultaten te meten, ontwikkelde Lencioni een team assessment: een vragenlijst. Deze lijst vind je in zijn boek ‘De vijf frustraties van teamwork’. Op basis van de score die uit deze vragenlijst rolt, ontdek je op welke factoren je team goed scoort en waar juist nog winst te behalen is. Ook krijg je zo een inschatting van de kwetsbaarheid van je team. Denk aan vragen als:
“Teamleden zeggen snel gemeend ‘sorry’ tegen elkaar wanneer ze iets doen of zeggen dat niet gepast is of een ander in het team kan schaden.”
De vragenlijst die ik gebruik in mijn trainingen en coachingstrajecten is een stuk uitgebreider dan de lijst die Lencioni in zijn boek beschrijft. De lijst die ik hanteer, is namelijk dezelfde als die Patrick Lencioni in zijn eigen teamtrajecten voor zijn klanten gebruikt. Zie het als een soort Premium offer dus, met extra veel kennis! Interesse in een Lencioni teamassessment? Elke maand geeft ik gratis twee keer een Lencioni teamscan weg.
Aan het begin van een traject gebruiken we die uitgebreide vragenlijst als nulmeting en na het traject doen we ‘m nog eens om te kijken welke vooruitgang we hebben gemaakt. Wil je dit ook voor jouw team of ben je nieuwsgierig naar hoe zo’n traject eruitziet? Neem meteen contact met me op. Of kijk hier voor onze teamontwikkeling op maat.
