Wat is een burn-out en wat zijn de klachten?

Het woord burn-out beschrijft het eigenlijk al op de meest heldere manier: je bent opgebrand. Je lichaam, je hoofd, je energie – alles is op. Bij een burn-out kunnen veel verschillende klachten komen kijken. Ga eens bij jezelf na: herken je je al zeker een half jaar in minimaal één van de onderstaande spanningsklachten? 

• Je piekert veel 
• Je slaapt slecht
• Je bent snel boos en emotioneel
• Je bent lichamelijk moe: je hebt geen kracht en energie
• Je bent mentaal moe: je kunt je moeilijk concentreren
• Je kunt je nergens toe zetten: kleine bezigheden voelen als enorme opgaven 
• Je voelt je opgejaagd
• Je hebt nergens zin in
• Je kunt prikkels slecht verdragen
• Je hebt lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, hoofdpijn, buikpijn of duizeligheid. 

Bij een burn-out heb je naast deze klacht(en) vaak het gevoel dat je alle problemen die je hebt niet meer kan dragen. Het voelt te groot om te overzien. Ook lukt het je niet meer om de dagelijkse dingen te doen. Je hoofd en lichaam zijn zo moe, dat zelfs tandenpoetsen kan voelen als een marathon. Klinkt dit bekend? Dan heb je waarschijnlijk een burn-out. 

Hoe ontstaat een burn-out?

Een burn-out of overspannenheid ontstaat door te lange tijd met te veel stress te hebben geleefd. Bij veel jonge mensen gaat het om stress op het werk, zo zie ik vaak als mindfulness coach. Ze ervaren prestatiedruk en hebben vaak het gevoel dat ze zich koste wat kost moeten bewijzen. Andere triggers zijn bijvoorbeeld grote ruzies, een break up of het krijgen van een kindje. Soms allemaal tegelijk. Een beetje stress kun je wel hebben, maar blijf je te lang doorgaan zonder in te grijpen, dan stoot je je kop. Iedereen heeft een tax. Die tax, de hoeveelheid stress die je kan handelen tot je overspannen bent, is bij iedereen anders.

Burn-out of overspannen, wat is het verschil?

De lijn tussen een burn-out en overspannenheid is ook nog eens flinterdun. Je kunt overspannen zijn zien als een voorstadium van een burn-out. Die flinterdunne lijn? De (on)omkeerbaarheid. Ben je overspannen, dan heb je de symptomen van een burn-out maar dan vaak nog wat milder. Met een langere tijd stress kun je overspannen raken. Trap je niet op de rem? Dan kan overspannenheid doorsudderen tot een burn-out. De symptomen van een burn-out zijn heftiger en het herstel ervan is langer. Soms duurt het jaren tot je weer de oude bent. 

Overal waar je ‘burn-out’ leest, mag je daarom ook ‘overspannenheid’ denken. Hoe eerder je ingrijpt, hoe beter!

Wat moet je doen bij een burn-out?

Burn-out of overspannen, de eerste stap is altijd praten. Neem iemand in je omgeving in vertrouwen en vertel diegene dat je niet goed in je vel zit. Zo kun je je hart even luchten, en kan iemand met je meedenken over een oplossing. Daarnaast is het ook slim om de huisarts te (laten) bellen. Hij of zij bekijkt je symptomen en neemt de volgende stappen met je door. Bijvoorbeeld minder uren werken, of je helemaal ziekmelden. Ook kan de huisarts je een diagnose geven. Een diagnose voelt misschien alsof je zout in de wond strooit, maar zo’n duidelijk labeltje kan je helpen bij de eerste stap in het herstelproces. Namelijk: acceptatie. 

Hoe herstel je van een burn-out (of overspannenheid)?

The only way is up, maar die way kan wel behoorlijk hobbelig zijn. Hoe lang de weg naar herstel is en hoe ‘ie precies verloopt, kan niemand je vertellen. Dat is bij iedereen anders. Bespreek daarom samen met de huisarts de volgende stappen in jouw herstel.

Vaak zijn er twee opties: een psycholoog en een mindfulness coach. Met een psycholoog duik je in je gedachten en negatieve patronen. Zo leer je om in de toekomst beter met je stress te kunnen dealen. Met mindfulness leer je om meer in het hier en nu te leven. Daardoor pieker je minder en leef je bewuster. Mindfulness geeft je de tools om in de toekomst sneller je grenzen te herkennen en om beter om te gaan met stress. In sommige gevallen wordt een mindfulness coach ook vergoed door je zorgverzekering. Wel zo fijn. 

Helpt mindfulness bij een burn-out?

Als mindfulness coach en trainer begeleid ik opvallend veel mensen met een burn-out. Dat zegt twee dingen: ze komen ongelooflijk veel voor, en mindfulness helpt kennelijk écht goed bij het herstel van een burn-out of overspannenheid. Dat is ook al vaak bewezen met verschillende wetenschappelijke onderzoeken. 

Bij een coaching sessie start ik altijd met het in kaart brengen van je copingstrategieën. Ik leer je om te stoppen met vechten en te accepteren wat je niet kan veranderen. Ook veranderen we samen de relatie met je gedachten, zodat je er meer grip op krijgt. Daarnaast kijken we ook samen naar je leven: wat geeft je stress, hoe herken je de signalen en waar krijg je wél energie van? Zo leef je voortaan bewuster en relaxter. 

Ben je benieuwd of mindfulness jou kan helpen bij je burn-out of overspannenheid? Stuur me gerust een berichtje. Dan maken we een keer kennis en bepaal je op basis daarvan of het goed voelt. Of scroll eens door de ervaringen van mensen die ik al eens heb gecoacht. Misschien herken je je meteen in de verhalen!