Zoveel leiders, zoveel leiderschapsstijlen. Iedere leider heeft zo z’n eigen manier van doen. Maar ook ieder team én iedere situatie vraagt om een andere aanpak. Daarom is het heel belangrijk dat je jezelf, als leidinggevende, goed leert kennen. Wat is jouw manier van leidinggeven? Hoe handel je in stressvolle situaties? Met zelfkennis leid je je team op de allerbeste manier. In dit blog geef ik je een overzicht van de 4 leiderschapsstijlen en vertel ik je hoe je ontdekt welke leider jij bent (en waarom dat zo belangrijk is!).
Inhoud van dit artikel
Lumina Spark over leiderschapsstijlen
Een manier om naar leiderschapsstijlen te kijken, is door middel van de methode van Lumina Spark. Lumina Spark is een persoonlijke ontwikkelingstool waarmee je inzicht krijgt in je sterke en mindere punten. Je vult een vragenlijst in en daaruit rolt een uitgebreid Lumina Spark profiel. Handig, want zo ontdek je waar je goed in bent en wat je nog kan leren. Dat komt goed van pas bij bijvoorbeeld het maken van een goed cv, kernkwadranten of bij sollicitatiegesprekken (hier lees je hoe je een sollicitatiegesprek goed voorbereidt).
Lumina Leader: inzicht krijgen als leider
Speciaal voor (toekomstig) leidinggevenden ontwikkelde Lumina Spark het Lumina Leader profiel. Hiermee ontdek je – je voelt ‘m al aankomen – wat je kwaliteiten, valkuilen en ontwikkelpunten zijn als leider van een team. Want je kunt pas goed aansturen en rekening houden met je teamleden, als je éérst inzicht hebt in je eigen manier van werken.
Het mooie van Lumina Leader als leiderschapsstijlentest is dat je niet wordt vastgepind op één stijl – het kunnen er altijd meerdere tegelijk zijn. En vooral: het verschilt sterk per situatie. Onder druk, Lumina noemt dat ‘in een overbelaste situatie’, kunnen andere eigenschappen de kop op komen steken. Een relaxte week op kantoor, alles gaat z’n gangetje en er is geen vuiltje aan de lucht? Dan handel je als leider vast héél anders dan wanneer er een grote deadline nadert en ook nog eens de helft van het team ziek thuis zit.
Waarom is het belangrijk om de leiderschapsstijlen te kennen?
Door kennis te hebben van de 4 leiderschapsstijlen en de kwaliteiten die hierbij horen, leer je om in verschillende situaties zo effectief mogelijk leiding te geven. Bovendien kan inzicht in deze kwaliteiten je helpen om een zo goed mogelijk team samen te stellen: een team waarin teamleden elkaars kwaliteiten aanvullen. Een divers team is namelijk ontzettend belangrijk (hier lees je waarom!). Zo kom je – samen met je team – tot de beste resultaten.
Even voor de duidelijkheid: Lumina Leader gaat over jou in de rol van leidinggevende. Wil je (eerst) ontdekken wat jouw persoonlijke manier van werken is? Lees dit blog over Lumina Spark of stuur mij een bericht voor meer informatie.
Welke 4 leiderschapsstijlen zijn er?
Lumina Leader onderscheidt 4 leiderschapsstijlen: de visionaire, de dienende, de gedreven en de beheersmatige. Allemaal hebben ze andere kwaliteiten en mogelijke valkuilen.
Visionair leiderschap
Deze leiders zijn gericht op groei en nieuwe ideeën, en moedigen anderen hierbij aan. Ze zijn optimistisch en willen altijd leren. Deze leiderschapsstijl is vooral belangrijk bij plannen op de lange termijn.
Kwaliteiten van deze leider:
- Een leergierige blik
- Strategisch denkvermogen
- Veel inspiratie en energie (en de skill om dit over te brengen op anderen)
- Een focus op innovatie en vernieuwing
Overbelast: richtingloos leiderschap
Er is ook een kwetsbare kant van deze leiderschapsstijl, dit noemen we het ‘overbelaste gedrag’. Visionaire leiders kunnen zich soms zoveel focussen op toekomstplannen, leermogelijkheden en ideeën, dat ze ‘het hier en nu’ een beetje kwijtraken. Bij stressvolle situaties op de werkvloer (denk aan een crisis of strakke deadline) vertoont deze leider soms deze kenmerken:
- Té veel willen leren, het is dan bijna een verslaving
- Blijven dromen over strategieën en toekomstplannen, in plaats van actie ondernemen
- Koste wat kost optimistisch blijven
- Doorslaan in vernieuwing
Dienend leiderschap
Bij dienend leiderschap zijn mensen en relaties heel belangrijk. Leiders die op deze manier werken, hebben goede mensenkennis en gaan respectvol en vol vertrouwen met mensen om. Daarnaast zijn ze goed in het spotten van talenten en ontwikkelpunten, bij zichzelf én bij anderen.
Kwaliteiten van deze leider:
- Goed in coachen en oog voor ontwikkeling
- De wil om samen te werken met anderen die hier ook baat bij hebben
- Goede relationele vaardigheden
- Integer en betrouwbaar zijn
Overbelast: afhankelijk leiderschap
Het overbelaste gedrag van een dienende leider, heeft te maken met overbezorgdheid. Ze kunnen zich zo erg bezighouden met hoe iedereen zich voelt, dat ze de visie van het team soms vergeten. Ook kunnen ze hun eigen doelen dan vergeten. Kenmerken van een overbelaste dienende leider:
- Zichzelf (en doelen van het team) wegcijferen
- Iedereen willen pleasen
- Anderen alsmaar willen coachen bij hun ontwikkelen, bijna dwangmatig
- Overdreven veel begrip en tact hebben voor (de situatie van) anderen
Gedreven leiderschap
Deze leiders zijn gericht op prestaties. Ze zijn ambitieus, toegewijd en vinden het belangrijk dat de mensen om hen heen dat ook tonen. Ze zijn duidelijk, communiceren helder en baseren hun ideeën op logica.
Kwaliteiten van deze leider:
- Doorzettingsvermogen en vastberadenheid
- Doelgericht en overtuigend zijn
- Goed in het uitzetten van de koers
- De wil om te verbeteren en ergens écht goed in te zijn
Overbelast: dominant leiderschap
Een gedreven leider kan perfectionistisch en veeleisend worden in overbelaste situaties. Hierdoor kunnen teamleden juist afhaken. De kenmerken van een overbelaste gedreven leider zijn:
- Obsessief veel werken
- Zich overdreven negatief en kritisch opstellen
- De controle niet los kunnen laten
- Anderen té hard voor hem/haar laten werken
Beheersmatig leiderschap
Beheersmatig leiderschap gaat uit van structuur. Deze leiders houden resultaten goed in de gaten, analyseren nauwkeurig en zorgen dat het team doet wat het moet doen. Ze zijn gedetailleerd en toegewijd en vragen dat ook van hun team.
Kwaliteiten van deze leider:
- Plannen (en dingen afronden)
- Kalm blijven onder druk
- Goed in data verzamelen en analyseren
- Een groot verantwoordelijkheidsgevoel
Overbelast: rigide leiderschap
Beheersmatige leiders zijn in overbelaste situaties vaak een beetje koud. Ze zijn zo bezig met goede output, dat ze de ontwikkeling en creativiteit van het team vergeten. Ook zijn ze veel bezig met plannen, waardoor het team soms geen actie kan ondernemen. Kenmerken zijn:
- Een koele houding
- Zoveel focus op analyseren en plannen dat ze verlammen
- Veeleisend zijn
- Obsessief veel bezig zijn met plannen
Hoe ontdek je jouw leiderschapsstijl?
Zoals eerder genoemd: er is niet één juiste leiderschapsstijl. Het gaat om waar jij je in herkent en wat je voorkeur heeft. Misschien is dat één volledige stijl, misschien zijn dat elementen uit alle verschillende stijlen. Een goede leider leert slingeren tussen de 4 leiderschapsstijlen per situatie en per behoefte van het team.
… en hoe zet je die stijlen goed in?
Hoe je dat doet, dat leer ik je tijdens mijn Lumina Leader traject. Ik neem je mee door de Lumina Leader leiderschapsstijlentest en vervolgens diepen we je leiderschapsstijl samen uit. Ook kijken we samen hoe we je ontwikkelingspunten kunnen verbeteren. Daarna geef je zelfverzekerd en doelgericht leiding en weet je hoe je op stressmomenten leunt op je eigen kwaliteiten. Wil je hier meer over weten? Stuur mij vrijblijvend een bericht.
